adsense

18 Ocak 2018 Perşembe

İstiklal Mahkemeleri

Mahkemelerde görev yapan altmış yedi üye arasında hukukçu sayısı yirmi iki kişiden ibaretti.

18 Eylul 1920 tarihinde hükümet, on dört bölgede İstiklal Mahkemeleri kurulması teklifini verdi.
Mahkemeler, bir başkan, üç üyeden oluşuyor, her mahkemenin ayrıca savcısı bulunuyordu.Kararları kesindi, temyizi,ya da bir üst kademesi yoktu.Kararların infazı için devlet güçlerinin tamamı görevlidir.

İstiklal Mahkemeleri, 1920-1927 yılları arası aralıklarla faaliyette bulunmuştur. (1. Dönem İstiklal Mahkemeleri 18 Eylul 1920- 17 Şubat 1921, 2. Dönem Temmuz 1921- Ekim 1923, 3. Dönem 1923-1927)

Cumhuriyet öncesi İstiklal Mahkemeleri Firariler dışında, vatana ihanet, ayaklanma, casusuluk, bozguncu ve aleyhte propoganda, soygunculuk, görevini kötüye kullanma,halka eziyet ve baskı,düşmana yardım ve işbirliği gibi suçlara bakmıştır.Cumhuriyet dönemi İstiklal Mahkemeleri ise daha çok siyasi nitelikli davalara bakmaya başlamıştır. Bunlar özellikle Gazeticler Davası, İstanbul Baro Başkanı Lütfi Fikri bey'in davası, Mustafa Kemal ve Cumhuriyet'e suikast davası, Şeyh Sait davası, Yeşil ordu ve Komunist Parti davası, Şapka kanunu gibi yargılamalar örnek verilebilir....Yapmış olduğu yargılamalar, incelediği suçlar devletin ve o süreçte işleyen meclisin devamlılığını sağlamaya yöneliktir.

En kapsamlı araştırmayı yapan  Prof. Dr. Ergun Aybars " devrim ve ihtilal mahkemeleri" olarak nitelediği İstiklal Mahkemelerinin " ulusal inançtan ve ihtiyaçtan doğduğu "görüşündedir

Notlar:
Doğal Hukuk = Evrensel hukuk ilkeleri = demokrasi, insan hakları,eşitlik, özgürlük, toplumsal adalet ve doğal hakim, yargının tarafsızlığı ve bağımsızlığı

Doğal hakim = Kanunilik ve Öncedenlik olmak üzere iki kriteri bulunmaktadır.

Doğal hakim ilkesiyle asıl amaçlanan bireylerin hangi mahkemede yargılanacaklarını önceden bilmelerini mümkün kılmak, yargıya olan güveni sağlamak ve yürütmenin yargıya olan müdahalesini olabildiğince önelemektir.

Doğal hakim yargılamaya konu uyuşmazlıkla işleyiş bakımından hiçbir ilgisi bulunmayan onun meydana gelmesinden önce de mevcut olan mahkemenin hakimidir.

İstiklal Mahkemelerinin kuruluşu için önerge veren mebuslar da dünyadaki örnekleri (Fransa örneği, İhtilal Mahkemeleri) inceleyerek ve esinlenerek bunu yapmışlardır.

Elcezire bölgesi: Dicle ve Fırat nehirlerinin arasında kalan bölgenin yukarı kısmına verilen addır.Yukarı Mezopotamya olarak da isimlendirilen bölge anadolu,suriye,ırak  üçgeni arasında kalan stratejik öneme sahiptir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder