...gençliğinde Roma'da kültürlü olmak, anadil olan Latince yanında Yunancayı da bilmek demektir.
Retorik ya da eski ismiyle Belâgat, etkileyici ve ikna edici konuşma sanatı....Antik Yunanistan'da MÖ 5. yüzyılda Sokrates çevresindekiler tarafından kullanılmış olan bu kelime, ilk kez Platon’un Gorgias adlı eserinde geçmiştir.
Hitabet Roma'daki en önemli sanatlardan biriydi, insanlar hitabet gücüne bağlı olarak kariyerlerini belirliyordu...Cicero..onun parlamasını sağlayan sahip olduğu hitabet gücüydü.
Eğer adalet toplumunların yazılı yasalarına ve kurumlarına boyun eğmeyse ve her şey faydacılık ölçüsüne göre değerlendiriliyorsa, insanın bu durumun kendisine hayli fayda sağlayacağını düşünmesi yasaları reddedip onları bozması anlamını taşır.O halde doğadan kaynaklanmıyorsa adalet bütünüyle mümkün olamaz ve faydacılık üzerine inşa edilen adalet yine bu faydacılık eliyle çökertilir.
...hukuk doğa tarafından onaylanmazsa bütün erdemler anlamını yitirecektir.
..erdem kesin bir şekilde doğada bulunan kusursuz akıldır, dolayısıyla ahlaken doğru olan da orada bulunur.
Hukuk kendi başına ahlaken doğru bir unsur olarak arzulanmalıdır.Nitekim her iyi insan eşitliği ve hukuku sever; hata yapmak ve kendisi için sevilesi olmayanı sevmek iyiye yakışmaz....O halde adalet de ne ödül ne de ödeme vadeder,o sadece kendisi için arzulanır, zira bütün erdemlerin nedeni ve anlamıdır.
...eğer erdem kendi doğasından değil de getirisinden ötürü aranırsa, kötülük denen tek bir erdem var olacaktır...kendi yararına uygun davranan kişi iyi bir insan olamaz, erdemi ödül için isteyen de kötülük dışında bir erdem hedeflememiş olur.
Zihin erdemleri bir kere kavrayıp tanıdı mı, artık bedene itaat etmekten ve onu şımartmaktan vazgeçer...böyle bir zihin..tartışma mantığıyla, doğru ve yanlışı ayır etme ilmiyle ve makul çıkarım ile aksi sonucun ne olması gerektiği kavrama becerisiyle güçlü kılacaktır.
Zihin(Mens), Adanmışlık(Pietas),Erdem(Virtus),İnanç(fides) iyi bir şekilde kutsanmalıdır..Roma'da halka açık tapınaklar adanmıştır.
"..öleni övmek için dört dizeyi aşmayan bir kahramanlık şiirinin kazıldığı bir tabletten başka, üzerinde ne bir taş yükselsin ne de bulunsun." Platon
...olması gereken hem boyun eğenin bir gün buyuracağı umudunu taşıması, hem de buyuranın kısa süre içinde kendisinin de boyun eğmek zorunda kalacağını düşünmesidir.
...ülkenin liderlerin aşırı arzuları ve kusurlarıyla bozulması gibi, liderlerin kontrol altında tutulması da ülkenin arındırılmasını ve düzeltilmesini sağlar...Liderlerin suç işlemesi, kendinde kötülük olsa bile, liderlerin aynı suçu işleyecek birçok taklitçesinin olması kadar büyük bir kötülük değildir....ülkenin öde gidenleri nasılsa, ülkenin kendisi de öyledir, liderlerde nasıl bir karakter değişikliği olursa, halkın başına da aynısı gelecektir.
Aristoteles: MÖ 384-322
Attica: Atina'yı da içeren Yunanistan bölgesinin adıdır.
Censor: Roma'da ki devlet memurları içinde en üstünüdür., iki memur olarak hizmet ederler...
Cleisthenes: MÖ altıncı yüzyılın sonunda Atinalıları on kavme ayırıp meclisi ve orduyu düzenlemiş ve demokrasinin altyapısı hazırlamıştır.
Ius Civile: Vatandaşlık hukuku (Romalılara özel)
Magistratus: Roma'da yüksek devlet memuriyetidir.
On iki Levha (Yasaları): MÖ 450'de...öncesinde Roma'da yazılı yasalar mevcut olmadığından örf ve adete göre hareket edilirdi...soylu aileler Patricii ve halk plebs sınıfı arasındaki toplumsal çatışmalar ve politik anlaşmazlıklar... anlaşılan yasalar on iki levhaya yazılmış ve herkesin okuyabilmesi için Forum'da bir yere asılmıştır
Romulus:Roma'yı kuran ve ik kralı olan efsanevi kişilik
Senatus:Yaşlılar meclisi olarak düşünülebilir...'babalar' anlamındaki 'aile reisleri' kralın yanında bir danışma kurulu
Tribunus: belli bir insan topluluğunun yöneticisi, koruyucusu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder