(Marcus Aurelius) Düşünceler

Roma Hukukunun, Stoa kökenli olduğu kabul edilen üç ana ilkesi:
Honeste vivere
Alterum non laedere,
Suum cuique tribuere
---------------
Dürüst yaşamak,
hiç kimseyi incitmemek,
herkese hakkını vermek

Marcus Aurelius(MS 121-180, Roma'da doğdu), bu üç ilkeyi kişiliğinde ve davranışlarında birleştirmiş biriydi
"Hükümdarlar filozof, filozoflar hükümdar olsaydı, kentlerin yüzü ışırdı." Platon

Aurelius,  Latince 'altın' anlamına gelen 'aureus' sözcüğünden kaynaklanıyor...on dokuz yıllık imparatorluğu Roma'nın 'aurelius' diye bilinen altın çağına rastlar.

Stoacılığın MÖ 200'de Atina'da Kıbrıslı Zenon tarafından kurulduğu kabul edilir...Stoacılık Antikçağ'ın en etkili felsefe görüşlerinden biri oldu; çünkü geleneksel ırk, toplumsal konum ve cinsiyet sınırlarını aşarak, ortak bir insanlık ülküsü geliştirdi.Mutluluğun temellerini insanın içinde bularak, bunları bilgelik, cesaret, adalet ve ölçülülük erdemleriyle özdeşleştirerek, karşılıklı yardımlaşmanın birleştirdiği bir insanlık öngördü...antikçağ boyunca Stoacılık MS 2. yüzyıla kadar yandaş buldu....'doğaya uygun yaşama' olanağına sahip olan insan, kendi usunu geliştirirken tanrısal olarak yönlendirilen doğayla uyum sağlar...Bilge kişi; erdemi, dolayısıyla mutluluğu elde etmiş kişidir.En yüce iyilik erdemdir.Erdem doğaya uygun yaşamaktır.Doğaya uygun yaşamaksa usa uygun olarak yaşamaktır...Ruh, us'ta güç harcar, gerilir, buna karşılık tutkuda kendini bırakır.Bu nedenle, bilge kişi tutkudan uzak durmalıdır....bu düşünceler, zaman içinde, çağdaş hukuk sistemlerinin doğrudan ya da dolaylı olarak etkilendiği Roma hukukunun temelini oluşturacaktır.

Romalılar Stoa öğretisinden büyük ölçüde etkilenmişlerdir, bunun nedeni, Stoacı öğretinin, eski Romalıların kahramanca yaşama ideallerine, disiplinli siyasal ahlakına en uygun felsefe disiplini olmasıydı.

Marcus Aurelius'un..kendi kendine söyleşidir Düşünceler baştan sona..."bilge kişi" olmak için nasıl davranması gerektiği üzerine sürekli düşündüğünü gösteriyor...yunanca yazılmıştır...

"Bu,ben olan şey, her ne ise, biraz et, biraz yaşam soluğu ve yönetici ilkeden(us ve erdem) başka birşey değil."

"Yapmakta olduğun şeyi gerçek bir Romalıya ve gerçek bir insana yaraşır biçimde, azimle, gösterişten uzak, titiz bir ciddilik, özen, özgürlük ve doğrulukla yapmaya çalış...her türlü hafiflikten sakınarak, mantığın kuralından sapmaksızın, ikiyüzlülükten, bencillikten, yazgının sana getirdiği her şeyden hoşnutsuzluk duymaktan kaçınarak."

"Başkalarının ruhunda olup bitenlerin ayrımına varamadığı için mutsuz olan bir insana rastlamak zordur; ama kendi ruhunun devinimlerinin ayrımına varmayan bir insanın mutsuz olması kaçınılmazdır."

"...şimdiki zaman insanın yoksun kalabileceği biricik şeydir, çünkü sahip olduğu biricik şeydir, hiç kimse sahip olmadığı bir şeyi yitiremez."

"...dimdik durmalısın, başkaları ayakta tutmamalı seni...Dalgaların art arda gelip çarptıkları kaya gibi ol:Sağlam, kıpırtısız, çevresinde kaynayan suların dinginleşmesini seyreden."

"...yaşam kısadır, şimdi'den yararlanmalısın ama sakınımla adaletle."

"...bir şanssızlık aslında herkesin başına gelebilir, ama herkes yılgınlığa kapılmamayı başaramaz.Öyleyse neden, bu bir şanslılık değil de, şanssızlık olsun?...Bu bir şanssızlık değildir, ama ona yüreklice katlanmak şanslılıktır."

"İçtenlik, onur, direnç, hazlara karşı ilgisizlik, hakkına razı olmak, yetingenlik, iyi niyet, özgürlük, yalınlık, ağırbaşlılık, yüce gönüllülük.Daha şimdiden,...ne çok iyi niteliğin olduğunu görmüyor musun?"

"Düşmanından öç almanın en iyi yolu, onun gibi davranmamaktır."

"...uyumu koruduğun sürece daha çok egemen olursun."

"...benim aradığım gerçekliktir, gerçeklikten kimse zarar görmez, yanılgılarında ve bilgisizliklerinde direnenlerden başka."

"Beden daha savaşını sürdürürken ruhun savaşımı bırakması utanç verici bir şeydir."

erguvan...Eski Roma'da soyluların togaları erguvan renginde olduğundan, soyluluk belirtisi sayılır.

"Başkalarının söylediklerini dikkatle dinlemeye alıştır kendin, ve olabildiğince konuşanın zihnine girmeye çalış."

"Verdiğin her kararın ne gibi sonuçları olacağını düşün.Bu ikinci durumda, amacın ne olduğunu daha başından gör..."

"...sahip olmakta mutluluk duyduğun şeyleri aşırı değerlendirmemeye alıştır kendini, yoksa bir gün onları yitirirsen sarsılırsın."

"Dikkatini şimdiki zamana çevir.Senin ya da başkalarının başına gelenlerin bilincine varmayı bil."

bir Isparta fıkrası..."Yenilmiş bir güreşçi, rakibinin 'daha iyi bir insan' olduğunu söyleyenlere 'Hayır' demiş, 'rakibini yenmekte daha iyi'

"İnsanın kendi kötülüğünden kaçmaya çalışmaması -ki bu olanaklı bir şeydir - ama başkalarının kötülüğünden kaçınmaya çalışması-ki bu olanaksız bir şeydir- ne gülünç!"

"...zevk, ne iyi ne de yararlı bir şeydir"

"Üç türlü ilişkimiz vardır:Biri, bizi sarmalayan şeyle, bedenimizle, öteki her şeyin kaynaklandığı tanrısal nedenle, üçüncüsü ise çevremizde yaşayan insanlarla." -> madde-biçim ya da beden-ruh/zihin ayrımı, toplumsal ilişkiler üçüncü bir kategori

"İster senatoda ister herhangi biriyle konuşurken, saygılı,yapmacıksız konuş.Yalın, açık seçik bir dil kullan."

"Kişi yalnızca yaptığından ötürü değil, yapmadığından ötürü de haksızlık eder."

"'Sana dürüst davranmak istiyorum' diyen kişi nasıl da yozdur, nasıl da ikiyüzlüdür...İyi içten, sevecen insanın bu niteliklerini gözleri açığa vurur..."

"...insan zihnini tutkulardan bağımsız kılmaya ne denli yaklaşırsa, güçlü olmaya da o denli yaklaşır..."

"...hiçbir şeyi rastgele ya da amaçsız yapma."

Marcus Aurelius